Τί είναι το καταναγκαστικό σεξ;
από την Άννα Πετράκη, ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια-οικογενειακή θεραπεύτρια, εξειδικευμένη σε θέματα σεξουαλικής υγείας. (www.annapetraki.gr)
Η καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά ή ο σεξουαλικός εθισμός, έχουν παρόμοια εικόνα και τα όρια συχνά είναι δυσδιάκριτα. Θα μπορούσε αρχικά να ορισθεί ως “το φαινόμενο κατά το οποίο το άτομο μοιάζει καταναγκαστικά να αναζητεί σεξουαλικές εμπειρίες, ενώ εμφανίζει έντονη δυσφορία (συμπτώματα στέρησης) όταν δεν υπάρχει δυνατότητα ικανοποίησης των παρορμήσεων του”. Οι άνθρωποι που εκφράζουν μια τέτοια συμπεριφορά νιώθουν διαρκώς την ανάγκη να κάνουν σεξ, ξανά και ξανά με σκοπό να νιώσουν ικανοποίηση και να απαλύνουν κατ επέκτασιν τον πόνο ή την οδύνη που μπορεί να νιώθουν αλλά δεν “επιτρέπουν” να αισθανθούν.
Πολλοί από τους άνδρες κυρίως που παρουσιάζουν αυτή τη συμπεριφορά αλλά και γυναίκες, ενίοτε αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την αληθινή οικειότητα, και χρησιμοποιούν το σεξ για να αντιμετωπίσουν προβλήματα, όπως η μοναξιά, κατάθλιψη, το άγχος ή το στρες της καθημερινής ζωής. Με άλλα λόγια, χρησιμοποιούν εντελώς παρορμητικά το σεξ ως τρόπο σωματικής και ψυχολογικής εκτόνωσης.
Επίσης έντονες δυσκολίες στο σχετίζεσθαι μπορεί να εκτονώνονται μέσω μιας τέτοιας συμπεριφοράς όπου το ζητούμενο είναι συγκεκριμένο( το σεξ), δεν υπάρχει συανισθηματική εμπλοκή και τον έλεγχο της σχέσης την έχει o άνθρωπος με αυτή τη συμπεριφορά αφού ορίζει το πλαίσιο τη διάρκεια και την ποιότητα της σχέσης. Με αυτό τον τρόπο σχετίζεται με το άλλο φύλο χωρίς όμως να εκτίθεται, να εμπλέκεται συνασιθηματικά και νιώθει ασφαλής ότι δεν θα πληγωθέι ή ότι δεν θα έρθει κοντά με κάποιον άλλον άνθρωπο. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να εκφράζει και να επιβεβαιώνει την παντοτινή και αμέριστη αγάπη στον γονέα το αντίθετου ή και του ίδιου φύλου.Δεν θα τον προδώσει ποτέ.
Οι “σεξουαλικά εθισμένοι” δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τις σεξουαλικές ορμές τους, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν όλο το φάσμα των σεξουαλικών φαντασιώσεων και της σεξουαλικής συμπεριφοράς. Τελικά, η ανάγκη της σεξουαλικής δραστηριότητας αυξάνεται, και η συμπεριφορά του ατόμου καταλήγει να κινείται αποκλειστικά και μόνο από την επίμονη επιθυμία του ατόμου να βιώσει τη σεξουαλική πράξη. Το ιστορικό αυτών των ατόμων αποκαλύπτει ένα μακροχρόνιο πρότυπο τέτοιας συμπεριφοράς, την οποία το άτομο προσπάθησε επανειλημμένα να διακόψει χωρίς όμως επιτυχία.
Παρά το γεγονός ότι ο πάσχων μπορεί να έχει αισθήματα ενοχής και τύψεις, μετά την πράξη, αυτά τα συναισθήματα δεν αρκούν για να αποφευχθεί η επανάληψή της. Επιπλέον, το άτομο μπορεί να αναφέρει ότι η ανάγκη ικανοποίησης των παρορμήσεων είναι πιο έντονη σε περιόδους στρες ή όταν βρίσκεται σε κατάσταση θυμού, θλίψης, άγχους, και δυσφορίας.
Οι ασθενείς με καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά δεν κάνουν σεξ για το σεξ, ούτε αποζητούν την αγάπη ή την ευχαρίστηση. Κάνουν σεξ είτε διότι η έκρηξη ενδορφινών στον οργανισμό τους πλημμυρίζει ευφορία (όπως ακριβώς κάνουν και τα ναρκωτικά), είτε διότι πάσχουν από άλλα ψυχολογικά προβλήματα και το σεξ τους βοηθεί να τα αντιμετωπίσουν.
Συχνά η καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά συνοδεύεται από συναισθήματα κατάθλιψης, μελαγχολίας ή και προσωπικής απαξίωσης ή ακόμα και συναιθηματικού μουδιάσματος. Τα συναισθήματα παγώνουν και τη θέση τους παίρνει το κυνήγι του σεξ με όποιο κόστος…στο χώρο εργασίας, στις σχέσεις, στις οικογενειακές σχέσεις.
Θεραπεία
Η αναζητηση βοήθειας για την αντιμετώπιση αυτής της συμπεριφοράς από εξειδικευμένο ψυχολόγο είναι το πρωτο βήμα για τη θεραπεία της. Όταν το άτομο αρχίζει να καταλαβαίνει γιατί μπαίνει σε αυτή τη συμπεριφορά, τι τον οδηγεί σε αυτή, και επιτρέψει να έρθει κοντά στα συναισθήματά του, τα άγχη του, τους φόβους του αλλά και τις δυσκολιες του που δεν του επιτρέπουν να έρθει κοντά με το άλλο φύλο με διαφορετικό τρόπο παρα μόνο μέσω του σεξ τότε θα αρχίσει να ελέγχει αυτή τη συμπεριφορά και να μειώνει τη δυσλειτουργική του πλευρά που τον κρατά αποκομμένο και δέσμιο του σεξ.
